Blog

Blog

rew

Planten & paddenstoelen

Paars

Paddenstoelen, ze zijn er in heel veel verschillende soorten, allerlei formaten, bijzondere, soms wonderlijke vormen en diverse kleuren. Fotografisch gezien zijn het voor mij onderwerpen met haast oneindig veel mogelijkheden, waar ik helemaal in kan opgaan. Een paddenstoelenkenner ben ik echter geenszins, veel verder dan de meest bekende soorten reikt mijn kennis niet. Wel probeer ik altijd zo goed mogelijk te achterhalen welke paddenstoel ik heb gefotografeerd, maar determinatie is ontzettend moeilijk en in de meeste gevallen onbegonnen werk voor een leek. Bovendien nemen paddenstoelen verschillende gedaanten aan terwijl ze groeien, wat determinatie nog moeilijker maakt. Maar het is leuk en iedere keer weer een uitdaging om toch te pogen ze op naam te brengen en daarnaast je kennis te verrijken. Een paddenstoel die vrij gemakkelijk te herkennen is aan zijn bijzondere kleur, is de amethistzwam of rodekoolzwam. Bij vochtig weer heeft de hoed een dieppaarse kleur, maar bij droogte of veroudering verbleekt deze tot lichtpaars of zelfs tot bijna wit (en is daardoor juist moeilijker te herkennen). Ook de steel en de lamellen (plaatjes) hebben een paarse kleur. De hoed is aanvankelijk bol, maar kan tijdens de groei bijzondere en grillige vormen aannemen. Hoe paars de hoeden ook zijn, tussen de in herfsttinten gekleurde bladeren, vallen ze mede door hun formaat nauwelijks op en loop je er snel aan voorbij. Het is een algemeen voorkomende paddenstoel die meestal in kleine groepjes te vinden is, vooral in de nabijheid van beuken en eiken. De opvallende kleur, de bijzondere vormen van de hoed en de fraaie wijd uitstaande lamellen, maken de rodekoolzwam voor mij tot een fotografisch niet te versmaden paddenstoel, waar ik erg van kan genieten en zelden zo maar aan voorbij kan lopen ...

blogamzw -042170
60 mm | iso 500 | F 2.8 | 1/50 sec | + 1.0 EV

blogamz
60 mm | iso 400 | F 2.8 | 1/40 sec | + 0.7 EV

blogamzst
60 mm | iso 400 | F 2.8 | 1/60 sec

Bikkels in het zand

In de zeereep, de eerste reep duinvegetatie aan de zeezijde van het duin, is het helmgras een van de weinige plantensoorten die zich kan vestigen en handhaven. Wind, stuivend zand, zilte lucht en droogte maken het leven in de zeereep hard en zwaar. Het is dan ook verbazingwekkend dat er in het kale zand tussen het helmgras of soms zelfs op het strand ook paddenstoelen voorkomen. Karakteristieke paddenstoelen met klinkende en tot de verbeelding sprekende namen als duinfranjehoed, duinveldridderzwam en zandtulpje. Stuk voor stuk soorten die alleen in de zeereep voorkomen en zijn aangepast om in dit extreme milieu te overleven. Bikkels in het zand dus, die leven op de afgestorven wortels en andere delen van het helmgras. Bij harde wind of storm worden deze paddenstoelen vaak zwaar op de proef gesteld. Ze worden gezandstraald, krijgen niet zelden een zoutwaterspray te verduren of stuiven zelfs helemaal onder. Maar als de storm voorbij is weten ze zich toch verassend vaak weer aan het zand te ontworstelen. De afgelopen weken ben ik veel op het strand geweest om deze taaie en fotogenieke paddestoelen te fotograferen. Struinend langs de duinen, trof ik de duinfranjehoed en de duinveldridderzwam in redelijke aantallen aan, maar het minder algemeen voorkomende en minder goed zichtbare zandtulpje heb ik helaas niet kunnen vinden. Sommige exemplaren trof ik aan op open plekken waar ik makkelijk bij kon, andere op plaatsen waar ik niet zo gemakkelijk of zelfs helemaal niet kon fotograferen. Om de duinvegetatie niet te beschadigen, moest ik soms ongemakkelijke posities aannemen; de onherroepelijke stijfheid, de volgende dag daarbij maar voor lief nemend. Werkend vanuit een laag standpunt, was het bovendien een uitdaging om mijn fotoapparatuur zandvrij te houden. Maar met de nodige voorzichtigheid is het gelukt om niets te beschadigen en heeft ook mijn fotoapparatuur alle beproevingen zonder problemen doorstaan. Mijn fotosessies hebben flink wat beelden opgeleverd, maar bovenal heb ik er ontzettend veel plezier aan beleefd. Nieuwe ideeën borrelen echter al weer op, dus het ziet er naar uit dat er nog meer beelden zullen volgen. Voorlopig staat het fotograferen van mijn bikkels echter op een laag pitje, want bij mijn laatste bezoek, na een aantal dagen harde wind, storm, regen en vorst, waren er bar weinig meer te vinden. Het is tijd voor iets anders ...

dfh
Duinfranjehoed (150 mm | iso 200 | F4.5 | 1/125 sec)

dfhst
Duinfranjehoed (150 mm | iso 200 | F5.6 | 1/60 sec)

dfhvg
Duinfranjehoed (150 mm | iso 200 | F5.6 | 1/50 sec)

dvrzwam1
Duinveldridderzwam (150 mm | iso 200 | F4 | 1/160 sec)

dvrzwam
Duinveldridderzwam (150 mm | iso 200 | F4 | 1/60 sec)

dvrzwamov
Duinveldridderzwam (9 mm | iso 200 | F8 | 1/125 sec)

Zoektocht

Het is koud voor de tijd van het jaar als ik voor zonsopgang op de fiets stap om op zoek te gaan naar het Oranjetipje, een fraaie vlinder die in het voorjaar actief is. Ik rijd naar een plek waar veel pinksterbloemen groeien in de hoop er een slapend exemplaar te vinden. De pinksterbloem is een van de waardplanten van het Oranjetipje, dus de kans er daar een te vinden is aannemelijk. De omstandigheden zijn ideaal, er is dauw, weinig wind en het licht van de opkomende zon is prachtig ... maar mijn zoektocht naar het Oranjetipje levert helaas niets op. Een beetje teleurgesteld besluit ik over te gaan op plan B, het fotograferen van pinksterbloemen. Ik kies bewust voor de pinksterbloemen die in de schaduw staan en maak voor de achtergrond gebruik van de door de zon beschenen bosrand, die mooi oranje en geel kleurt. Het levert kleurrijke beelden op die mijn lichte teleurstelling heel snel doen verdwijnen. De volgende ochtend waag ik nogmaals een poging. Het is wederom koud en het heeft zelfs licht gevroren. Vol goede moed ga ik weer op zoek naar het Oranjetipje, maar ook nu heb ik geen succes. Om de prachtige omstandigheden niet onbenut voorbij te laten gaan, ga ik weer met de pinksterbloemen aan de slag. De met rijp bedekte bloemen, in combinatie met het zachte ochtendlicht maken ze nu extra de moeite waard om te fotograferen. Na ruim 2 uur fotograferen, houd ik het voor gezien. De rijp is verdwenen, de wind is aangetrokken en ik heb het koud. Verkleumd maar tevreden rijd ik terug naar huis, waar ik al snel weer plannen maak voor een volgende zoektocht …

pblenshh
(150 mm | F 4.5 | iso 200 | 1/125 sec)

piblshh
(150 mm | F 3.2 | iso 200 | 1/80 sec)

pibshh
(150 mm | F 4 | iso 200 | 1/250 sec)

piblrijpshh
(150 mm | F 4 | iso 200 | 1/400 sec)

Fleurige mossen

Ruig haarmos en echt zandhaarmos zijn het gehele jaar door groen, maar in de winter en het vroege voorjaar krijgen ze extra kleur. Dan worden er prachtig gekleurde sporenkapsels gevormd. De sporenkapsels van deze haarmossen kleuren respectievelijk rood en oranjegeel. Ze groeien vaak in elkaars gezelschap en op plaatsen waar ze massaal voorkomen, zijn dan prachtige oranjerode plakkaten te onderscheiden. Beide soorten zijn tweehuizig, wat betekent dat er mannelijke en vrouwelijke planten zijn, die naast elkaar leven. Alleen de vrouwelijke planten dragen sporenkapsels. De mannelijke planten vormen een knotsvormig orgaan waarin zaadcellen worden geproduceerd. Deze op roosjes lijkende mannelijke voortplantingsorganen zijn rood gekleurd bij het ruig haarmos en roodbruin bij het echt zandhaarmos. De zaadcellen komen via vocht (regen, dauw of mist) bij de vrouwelijke planten terecht. Na de bevruchting groeit uit de vrouwelijke plant een sierlijk en fraai gekleurd sporenkapsel, een dun steeltje met aan de top een verdikking. Deze verdikking groeit uit tot een sporendoosje, waaruit na rijping de sporen vrij komen. Uit de sporen ontwikkelen zich onder gunstige omstandigheden vervolgens nieuwe mosplanten. Sporenkapsels zijn door hun vorm en kleur zeer de moeite waard om te fotograferen. Ze bieden volop mogelijkheden en zijn bovendien erg leuk om creatief mee bezig te zijn …

rhmshh
Ruig haarmos (60 mm | F 2.8 | iso 200 | 1/160 sec)

ezhmshh
Echt zandhaarmos (150 mm | F 2.8 | iso 200 | 1/1000 sec)

ezmk
Echt zandhaarmos (150 mm | F 4 | iso 200 | 1/500 sec)

Plooirokje in herfstdecor

Het plooirokje is een kleine fragiele paddenstoel die in vochtige graslanden en gazons, alleen of in kleine groepje verschijnt. Het is een relatief kortlevende paddenstoel die algemeen voorkomt, maar door zijn geringe grootte gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. De soort ontleent zijn naam aan de sterk geplooide hoed die eerst eivormig is en zich in een later stadium tot een parasolachtige vorm ontwikkelt. De gegroefde hoed en het tere evenals het sierlijke uiterlijk, maken het plooirokje voor mij een onderwerp dat ik graag fotografeer. Toen ik eind oktober na een regenperiode een drietal plooirokjes (een jong exemplaar en twee volgroeide exemplaren) in het gras ontdekte, temidden van diverse fraai gekleurde herfstbladeren, ben ik dan ook direct aan het fotograferen geslagen. Daarbij heb ik enkele bladeren als decor gebruikt voor de herfsttinten, in zowel de voor- als achtergrond van de beelden in combinatie met een groot diafragma.

plreishh
(60 mm | iso 200 | F 4 | 1/80 sec)

plrbrshh
(60 mm | iso 200 | F 2.8 | 1/160 sec)

plrgrblshh
(60 mm | iso 200 | F 2.8 | 1/ 250 sec)

parashh
(60 mm | iso 200 | F 2.8 | 1/200 sec)

Fantasie

Gele paddenstoelen, ik zie ze staan op een open plek naast een bospad, als ik rond het middaguur na een verkennende wandeling in een natuurgebied in de richting van mijn fiets loop. Ze groeien op een dikke laag zaagsel en sommige exemplaren zijn wat slijmerig. Aangezien mijn paddenstoelenkennis vrij beperkt is, besluit ik snel een foto te nemen in de hoop ze later te kunnen determineren. De meeste paddenstoelen zijn aangevreten, vertrapt of verkeren in een min of meer vervallen staat, maar na wat zoekwerk vind ik een een groepje met verschillende groeistadia dat er nog redelijk uitziet. Vanuit een laag standpunt maak ik een foto, waarbij mijn aandacht direct getrokken wordt door een paarsblauwe tint in de achtergrond. Het geel van de paddenstoelen steekt hierbij erg mooi af. Om de paarsblauwe kleur te versterken, stel ik een koele witbalans in en bekijk de resultaten op het schermpje van de camera. De paddenstoelen lijken zich ineens in een door de maan beschenen donker bos te bevinden. Ik belicht flink onder om het “donkere bos effect” te versterken, fotografeer door vegetatie heen en probeer verschillende brandpuntsafstanden en diafragma’s uit. Voordat ik er erg in heb, ben ik volop aan het experimenteren en waan ik mij in een andere wereld, mijn fantasie de vrije loop latend. Op een bepaald moment verbeeld ik mij zelfs het noorderlicht in de achtergrond te zien … Een uur later en vele foto’s rijker stap ik voldaan op mijn fiets, nagenietend van de verrassende resultaten. En thuis weet ik de paddestoelen vrij gemakkelijk te determineren als dooiergele mestzammen, een algemeen voorkomende soort.

eidmzshh
(100 mm | iso 200 | F 5.6 | 1/40 sec)

eidmzshh2
(105 mm | iso 200 | F 5.6 | 1/60 sec)

Parnassia


Lees meer ...